Page 67 - Szalkiem_Bitwy_Warszawskiej_falc.pdp.pds1.pdf

Przewodnik Szlakiem Bitwy Warszawskiej 1920 roku

Jan Kowalewski -
człowiek,

który rozszyfrował
rewolucję

Jeden z wielkich
zapomnianych.
Amator-kryptolog
i doskonały oficer
wywiadu.

Zdał maturę w Szkole Handlowej Kupiectwa Łódzkiego
w 1910 r. W 1913 r. ukończył uniwersytet w Liege. Znajomość
niemieckiego, francuskiego i rosyjskiego ułatwiła mu służbę
wojskową. Po wybuchu I wojny św. został zmobilizowany do
armii carskiej, od 1917 r. służył w sztabie II Korpusu Polskie-
go. Od 1919 r. kierował służbą radiowywiadowczą oddziału
II Sztabu Generalnego, która wcześniej z sukcesem złamała
szyfry wszystkich stron wojny domowej w Rosji.
Jeszcze na jesieni 1919 roku podległa mu jednostka rozpra-
cowała sowieckie szyfry wojskowe dające możliwość poznania
planów i rozkazów strony rosyjskiej. To właśnie dzięki tym infor-
macjom wykonywany przez Piłsudskiego i polskie dowództwo
manewr polskiej kontrofensywy był znacznie bardziej skuteczny.
Jak napisał o pracy polskiego radiowywiadu w okresie oma-
wianego konfliktu Mieczysław Ścieżyński, „nieprzyjaciel sam
informował dokładnie nasze dowództwo o swym stanie moralnym
i materialnym, o swych stanach liczebnych i stratach, o swych ru-
chach, o osiągniętych zwycięstwach i poniesionych klęskach, o swych
zamiarach i rozkazach, o miejscu postoju swych dowództw i rejonach
dyslokacyjnych swych dywizji, brygad i pułków”.
Potwierdzenie tych wcześniej nieznanych faktów odnalezio-
no w dokumentach Centralnego Archiwum Wojskowego do-
piero w sierpniu 2005 roku. Historia złamania przez pracow-
ników polskiego Biura Szyfrów sowieckich kodów radiowych
i wpływ tego faktu na losy wojny polsko-bolszewickiej i Bitwy
Warszawskiej 1920 roku znalazły się w książce doc. Grzegorza
Nowika pt. „Rozszyfrowano „rewolucję””.

65