Page 66 - Szalkiem_Bitwy_Warszawskiej_falc.pdp.pds1.pdf

Przewodnik Szlakiem Bitwy Warszawskiej 1920 roku

Kłopoty z nazwą

W polskiej historiografii najbardziej utrwaloną nazwą bitwy
jest bitwa warszawska lub, zgodnie z zasadami ortografii,
Bitwa Warszawska.
Popularnym i często występującym synonimem tego wyda-
rzenia jest określenie Cud nad Wisłą.
Twórcą tego sformułowania był publicysta i polityk związa-
ny z ruchem narodowym, Stanisław Stroński, który wskazał
analogie sytuacji wojsk polskich 14 sierpnia 1920 roku i dra-
matycznego położenia Francji w czasie I wojny światowej, we
wrześniu 1914, kiedy nieoczekiwane odrzucenie wojsk nie-
mieckich z przedpola Paryża nazwano cudem nad Marną.
Pierwszy raz w debacie publicznej użył tego określenia Win-
centy Witos i było ono chętnie podnoszone przez politycznych
przeciwników Piłsudskiego, kwestionujących zasługi marszał-
ka w przygotowaniu i przeprowadzeniu operacji.
Sformułowanie to nabrało konotacji religijnej, ponieważ
Kościół (również nieprzychylny Marszałkowi) bardzo szybko
podchwycił określenie bitwy jako cud i postanowił rozstrzyga-
jący jej dzień przypadający na 16 sierpnia połączyć z obcho-
dzonym dzień wcześniej dniem Wniebowzięcia Najświętszej
Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej.
Cud nad Wisłą to określenie, którego używali w II RP po-
lityczni przeciwnicy Piłsudskiego kwestionujący zasługi mar-
szałka w przygotowaniu i przeprowadzeniu tej operacji wojen-
nej w sierpniu 1920 roku.
Kolejnym głosem związanym z nazewnictwem jest opinia
profesora Lecha Wyszczelskiego, autora licznych publikacji
historycznych, w tym książki „Warszawa 1920”. Ten wybitny
historyk wojskowości proponuje określenie „bitwa na przed-
polach Warszawy”. Jak podkreśla, to nie Warszawa była głów-
nym celem wojsk sowieckich, nie spadł na nią żaden pocisk,
a działania wojenne prowadzone były na przestrzeni 450 km.

64