Page 29 - Owady_pożyteczne
P. 29

CHRZĄSZCZE BIEGACZOWATE
                                      (Carabidae)/ podrząd: chrząszcze drapieżne
















                                                      Chrząszcz: krajowe gatunki osią-
                                                      gają 0,4–4 cm, samce są zwykle
                                                      mniejsze od samic. Ciało mocno
                                                      zbudowane, o różnych kształtach,
                                                      od owalnych po wydłużone, lekko
                                                      spłaszczone  grzbietowo-brzusz-
                                                      nie. Głowa wąska i mała, węższa
                                                      od przedplecza, czasem szeroka,
                                                      wyłupiaste oczy. Duże przedple-
                                                      cze sercowate, prostokątne lub
                                                      trapezowate. Pokrywy skrzydłowe
                                                      często pękate, mocne, w guzki,
               TĘCZNIK LISZKARZ (Calosoma sycophanta)/   rowki lub gładkie, czasem zrośnię-
               rodzina: biegaczowate                  te, w różnych kolorach, od jaskra-
                                                      wych zielonych lub niebieskich
               Ten niezwykle pożyteczny owad dobrze biega   z metalicznym połyskiem, przez
               po drzewach i zamieszkuje głównie bory sosno-  złote po czarne lub brązowe. Skrzy-
                                                      dła dobrze rozwinięte, czasem
               we. Żarłoczne larwy i dorosłe chrząszcze zjadają   druga para zredukowana. Na ciele
               ogromne ilości larw, poczwarek i gąsienic, szkod-  szczecinki czuciowe. Czułki długie,
               ników drzewnych. Tęcznik ma 1,8–3,5 cm długości,   szczeciniaste lub nitkowate. Odnó-
               pokrywy skrzydeł metalicznie zielonozłote lub   ża smukłe, długie, silne typu bież-
               szmaragdowozielone z czerwonozłotym metalicz-  nego, czasem grzebiącego. Silne,
               nym połyskiem lub niebieskozielone i czerwona-  potężne żuwaczki. W okolicy odby-
               we. Przedplecze niebieskie lub czarnoniebieskie.   tu gruczoły wytwarzające substan-
                                                      cje obronne.
               Samica składa w glebie 100–200 białych jaj. Młode   Larwa: wydłużona z wysuniętym do
               chrząszcze lęgną się w tym samym roku i zimują   przodu aparatem gębowym, z sil-
               w ziemi. Dorosłe na zimę zagrzebują się w glebie   nymi szczękami, 3 pary odnóży.
               lub próchnie. Chrząszcze żyją 2–4 lata. Aktywne
               są przez około 50 dni od czerwca do sierpnia;  w   CHRZĄSZCZOWE CIEKAWOSTKI:
               sezonie jeden chrząszcz zjada 300–400 leśnych   Ochrona: wszystkie tęczniki są ob-
               szkodników, a w postaci larwy dodatkowo 40.  jęte ochroną prawną.
                                                      Nauka: chrząszczami biegaczowa-
               !                                      tymi zajmuje się karabidologia.
                 Gatunek objęty ochroną częściową.


                                        owady drapieżne i pasożytnicze                   27
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34