Page 90 - Mazowieccy Twórcy

Teatr
Gustaw Holoubek
Fotografia: arch. UMWM Aktor, reżyser teatralny, wykładowca w warszawskiej Akademii 2005

Teatralnej, dyrektor Teatru „Ateneum”. Nominowany za Edypa
Sofoklesa w Teatrze Ateneum w Warszawie, premiera 2004.

Urodził się w 1923 r. w Krakowie, zmarł w 2008 r. w Warszawie. Był jedynym dzieckiem Czecha Gustawa,
który osiedlił się w Polsce po I wojnie światowej, żeniąc się z owdowiałą Eugenią Estreicher z Krakowa. Brał
udział w kampanii wrześniowej, był w obozie jenieckim, po wyjściu z niego pracował w Gazowni Miejskiej.
Po wojnie ukończył Studio Dramatyczne przy Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie.
Aktor teatralny i filmowy, reżyser i dyrektor teatrów, pedagog, prezes Stowarzyszenia Polskich Artystów
Teatru i Filmu, członek Polskiej Akademii Umiejętności, poseł na Sejm PRL VII i VIII kadencji (1976-1982)
- po wprowadzeniu stanu wojennego, na znak protestu, zrezygnował z mandatu posła, senator I kadencji
(1989-1991). Jeden z najwybitniejszych aktorów oraz reżyserów teatralnych i filmowych w historii polskiej
kinematografii.
Jego role przeszły do legendy teatru polskiego. Grał w teatrach krakowskich i warszawskich, współpracując
z najlepszymi reżyserami. M.in. był Gustawem-Konradem w Dziadach Adama Mickiewicza, inscenizowanych
w 1967 przez Kazimierza Dejmka w Teatrze Narodowym. Zdjęcie tego przedstawienia z afisza przez wła-
dze przyczyniło się do wybuchu demonstracji studenckich i zapoczątkowało w wydarzenia marcowe w 1968.
Kreacja Gustawa Holoubka, odtwórcy głównej roli, wpłynęła na wymowę widowiska i oddźwięk społeczny
przedstawienia. Zagrał również w wielu filmach, między innymi w: Pożegnaniu, Marysi i Napoleonie, Salcie,
Rękopisie znalezionym w Saragossie, Sanatorium pod Klepsydrą.
Autorem dwóch książek – Teatr jest światem (1986, wraz z Andrzejem Hausbrandtem) oraz Wspomnienia
z niepamięci (1999).
Był aktorem wybitnym, „intelektualnym”, zdystansowanym, którego nie sposób zaszufladkować. Wielokrot-
nie uhonorowany – wśród nagród były: Nagroda Państwowa wszystkich stopni (I, II i III) oraz „Złota Syrenka”
przyznawana za zasługi dla m.st. Warszawy. Pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.

–  –

Holoubek podporządkował aktorstwo sposobowi bycia, uwikłał je w rzeczywistość polityczną, w inteligenckie
racje i wybory, narzucił swoją osobowość, przyzwyczaił publiczność do tego, że jest kimś więcej niż aktorem.
(J. Majcherek)

89